Το Πατρινό Καρναβάλι είναι μια πρόκληση συλλογικών δράσεων που από τη φύση τους μπορούν να ανατρέψουν διαθέσεις και στερεότυπα. Εξέχουσα ικανότητά του, να μετατρέπει την γκριμάτσα σε πλατύ χαμόγελο, την έμπνευση σε δημιουργία, την καλλιτεχνική ανησυχία σε πρωτότυπες και ευρηματικές εκδηλώσεις, καθώς η ευγενής άμιλλα, το κέφι, η ανιδιοτέλεια και η αυτόβουλη εθελοντική δράση μπολιάζουν όλες τις ηλικίες στη μαγική εμπειρία της συμμετοχής.
Το Πατρινό Καρναβάλι είναι μια κυψέλη χαράς, νέων ιδεών, αυθόρμητης έκφρασης και δημιουργικής διεξόδου για όσους γευτούν λίγο από το μέλι του.
Είναι η μεγαλύτερη αποκριάτικη εκδήλωση στην Ελλάδα, κι ένα από τα σημαντικότερα καρναβάλια στην Ευρώπη όπου αναπτύσσονται δεκάδες φαντασμαγορικά και εντυπωσιακά χάπενινγκ, θεατρικά δρώμενα, χοροί, παρελάσεις και παιχνίδια από τη ημέρα της Τελετής Έναρξης μέχρι και την Τελετή Λήξης.
Η ΓΕΝΝΗΣΗ
Ο ιστορικός ερευνητής Νίκος Πολίτης προσδιορίζει τις πρώτες αποκριάτικες εκδηλώσεις στα μέσα του 19ου αιώνα, που ήσαν κυρίως χοροί σε σπίτια και σε δημόσιους χώρους. Σε αυτές κυριαρχούσαν οι ελληνικοί δημοτικοί χοροί, αλλά και οι Ευρωπαϊκοί της εποχής, όπως πόλκα, μαζούρκα, καντρίλιες και βαλς. Πρώτος αποκριάτικος χορός έχει καταγραφεί αυτός που έγινε το 1829 στο σπίτι του Πατρινού εμπόρου Μωρέτη. Στις λαϊκές γειτονιές όμως της πόλης τα πράγματα ήταν πιο απλά και πιο αυθόρμητα και πολύ αργότερα εμφανίστηκαν οι πρώτες μπούλες, το γαϊτανάκι, τα πειράγματα και η σκωπτική θεώρηση καταστάσεων και γεγονότων.
Ερευνάται κατά πόσο οι αποκριάτικες εκδηλώσεις εκείνης της εποχής επηρεάστηκαν από την παρουσία των Γάλλων στρατιωτών του στρατηγού Μαιζών, οι οποίοι στάθμευσαν για ένα διάστημα στην Πάτρα αμέσως μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους.
Η ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα το 1864 είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάσταση στην Πάτρα πολλών Επτανήσιων, οι οποίοι με το προοδευτικό πνεύμα και τα τραγούδια τους στις λιγοστές ταβέρνες του λιμανιού και της παλιάς πόλης, επηρέασαν την εξέλιξη του καρναβαλιού. Ιδιαίτερη συμβολή στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του Πατρινού Καρναβαλιού, είχε το λιμάνι της πόλης και οι επαφές που ανέπτυξαν οι Πατρινοί με τη Δύση, κυρίως με την γειτονική Ιταλία και τα περίφημα καρναβάλια της. Έτσι εξηγούνται αρκετά μεσογειακά και δυτικότροπα χαρακτηριστικά του Πατρινού Καρναβαλιού.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ
Την περίοδο της οικονομικής ανάπτυξης της πόλης – δεκαετία του 1870 – εμφανίζονται τα πρώτα καρναβαλικά άρματα, ενώ το ολοκαίνουργο Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων» παραχωρείται για την πραγματοποίηση των πρώτων δημόσιων αποκριάτικων χορών.
Την περίοδο της Μπέλ Επόκ, κυρίως την πρώτη δεκαετία του 1900
το καρναβάλι αρχίζει να αποκτά ταυτότητα, ενώ για πρώτη φορά παίρνουν μέρος σε αυτό, άτομα απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις. Τότε καθιερώνεται ο αυγοπόλεμος με κέρινα αυγά γεμάτα κομφετί, που θεωρείται ο πρόδρομος του σημερινού σοκολατοπόλεμου.
Ακολουθεί μια υποτονική περίοδος εξαιτίας των Βαλκανικών Πολέμων, του Α΄ Παγκόσμιου, του εθνικού διχασμού και της Μικρασιατικής καταστροφής, ενώ η ανάκαμψη που παρατηρείται αμέσως μετά, με καλύτερες στιγμές τις χρονιές 1938 και 1939 ανακόπτεται την περίοδο της Γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου 1940 – 1950, όπου σταματούν οι εκδηλώσεις του.
ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Η αναβίωσή του Πατρινού Καρναβαλιού τοποθετείται το 1951 με τους μουσικούς ομίλους του «Ορφέα» και της «Πατραϊκής Μαντολινάτας» να πρωτοστατούν στη διοργάνωσή του. Από το 1952 την διοργάνωση του Καρναβαλιού αναλαμβάνει ο Δήμος Πατρών.
Το 1964 το καρναβάλι ματαιώνεται εξαιτίας του θανάτου του Βασιλιά Παύλου.
Το 1966, εμφανίζεται ένα καινούργιο ομαδικό παιχνίδι, ο Κρυμμένος Θησαυρός, στο οποίο λαμβάνει μέρος ένας μικρός αριθμός μεταμφιεσμένων με αυτοκίνητα. Είναι το κλασικό προσκοπικό παιχνίδι πλοήγησης. Την επόμενη χρονιά είχαμε και τα πρώτα μασκαρεμένα αυτοκίνητα.
Το 1980 το Παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού με τα πληρώματα και τ΄ άρματά του εντάσσεται για πρώτη φορά στην Μεγάλη Παρέλαση της Κυριακής επιδρώντας καταλυτικά στη διαμόρφωσή της, προσδίδοντάς της έκταση, ποικιλομορφία, ζωντάνια, και σφρίγος.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
Χαρακτηρίζεται από τη συνεχή αύξηση της συμμετοχής των καρναβαλιστών στις εκδηλώσεις του. Το Πατρινό Καρναβάλι στη σύγχρονη μορφή του εκτείνεται δημιουργικά καθ΄ όλη την καρναβαλική περίοδο από την Τελετή Έναρξης μέχρι και την Τελετή Λήξης με ένα σύνολο εκδηλώσεων, που περιλαμβάνουν χορούς, παρελάσεις, το Παιχνίδι Κρυμμένου Θησαυρού, το Καρναβάλι των Παιδιών, τα Μπουρμπούλια, θέατρα δρόμου, εκθέσεις, εικαστικές δραστηριότητες, συναυλίες, κ.α. Κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο με τη νυχτερινή παρέλαση των πληρωμάτων το Σάββατο και την εντυπωσιακή μεγάλη Παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων την Κυριακή. Η αυλαία του πέφτει με τη φαντασμαγορική καύση του Καρνάβαλου στην Τελετή Λήξης στο μόλο της Αγίου Νικολάου.
Τις εκδηλώσεις του Πατρινού Καρναβαλιού διοργανώνει η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Πατρέων – Καρναβάλι Πάτρας.
Δείτε το teaser για το Πατρινό Καρναβάλι 2024:
Δείτε το διαφημιστικό spot για τη διοργάνωση του Πατρινού Καρναβαλιού 2023:
